PvdA fractie pakt haar rol in vurig betoog

Voor wie op woensdagavond 15 mei er niet bij kon zijn. Hier is de uitgeschreven versie van het PvdA betoog als reactie op het coalitieakkoord. Een voorproefje van wat komen gaat!

Voorzitter, raadsleden, vertrekkende wethouders, familieleden, andere aanwezigen:

een nieuwe coalitie, 9 nieuwe raadsleden, 2 nieuwe wethouders, 3 aankomende raadsleden zitten te trappelen. Ik begin mijn bijdrage met enkele opmerkingen en vragen over het inhoudelijke beleidsakkoord, dan ga ik verder over het bestuursakkoord waarbij ik vijf amendementen indien.

De PvdA doet tot onze spijt niet mee in de nieuwe coalitie. Wij hadden dat graag anders gezien, maar het is een logisch gevolg van de verkiezingsuitslag. Wij gaan na acht jaar besturen kritisch en  opbouwend oppositie voeren. Onze eerste uitdaging was om te onderzoeken wat in het nieuwe coalitieakkoord anders is dan wij zouden doen. Maakt het uit of de PvdA of de Stadspartij bestuurt? Ja dat maakt uit, hoewel de Stadspartij en de PvdA op veel onderwerpen inhoudelijk dicht bij elkaar liggen. Ook hebben we gekeken of D66 en GroenLinks zich anders opstellen  als de PvdA niet meedoet. Ook hierbij moeten we helaas constateren dat dat het geval is. En dat baart ons zorgen.

Verschillende keren zaten we met gekromde tenen te luisteren naar de openbare gesprekken tussen de onderhandelaars. Hoe kom je erbij Michiel,  om het gesprek over de zorg te openen met een opmerking over een trottoir waar je met een rollator overheen moet kunnen. De PvdA legt in de zorg de prioriteit bij het dilemma tussen thuis-blijven-wonen enerzijds en voldoende en passende zorg ontvangen zonder te vereenzamen, anderzijds. De PvdA zet de mens centraal; wetten en regelingen zijn daar dienstbaar aan en trottoirs ook.

Hoe kom je erbij, Mark, onderhandelaar D66 en straks raadslid, te beginnen over het tegengaan van stapelen van uitkeringen waardoor mensen niet gestimuleerd zouden worden om werk te zoeken!!  Terecht reageerde Lara daarop dat ze niet van plan is beleid te maken op een niet-bestaand probleem. Het lijkt erop dat het hele dossier bijstand en participatie voor D66 allereerst gaat over misbruik en fraude, terwijl het volgens de PvdA moet gaan over het creëren van kansen voor uitvallers en over het bij elkaar houden van de samenleving. Van deze kortzichtigheid zijn wij geschrokken.

De Stadspartij is terecht tevreden over hun verkiezingswinst. De Stadspartij is ook tevreden over het behaalde resultaat bij de onderhandelingen: wij vinden het mager: over het stadhuis wordt beter gecommuniceerd; ten aanzien van de Wielewaag komt er een onderzoek. Over de windmolens komt er een referendum zonder voorwaarde met betrekking tot de opkomst, en zonder verschil in weging van de antwoorden van omwonenden en verder- weg-wonenden . Veel Wageningers willen immers best windmolens maar niet aan hun kant van de stad.

De PvdA is niet tegen een referendum. Maar jullie leggen een breekpunt in de onderhandelingen terug bij de kiezer die al duidelijk gesproken heeft. Het is duidelijk dat de onderhandelaars  geen compromissen hebben willen sluiten over moeilijke onderwerpen. Jullie hebben lastige onderwerpen vermeden. Vandaar dat het akkoord zo leeg is; zonder visie en zonder keuzes.

De Stadspartij voert politiek vanuit Wageningse thema’s, de PvdA vanuit een visie op de samenleving en weegt hiertegen de Wageningse thema’s af. De prioriteit van de PvdA is op dit moment het gevecht tegen de almaar groeiende tweedeling tussen geluksvogels en pechvogels; of het nu gaat om geld, werk of gezondheid.  De PvdA maakt zich zorgen om de visie op de samenleving en het mensbeeld dat uit dit coalitieakkoord spreekt. D66 en GroenLinks hebben daarbij hun stempel gedrukt. Oke, ik sla het coalitieakkoord op, de eerste alinea zet de toon, ik ben benieuwd. Hier is hij:

Maatschappelijke ontwikkelingen gaan de laatste jaren snel. In Wageningen zijn voorbeelden daarvan de ontwikkeling van de Campus, plaatsing op grote schaal van zonnepanelen, de economische en maatschappelijke veranderingen die vooral effect hebben voor de binnenstad en natuurlijk de nieuwe gemeentelijke taken op het gebied van ouderenzorg, jeugdzorg en arbeidsparticipatie.

De PvdA had een andere stempel gedrukt . Vergrijzing, de hoge en nog steeds toenemende werkloosheid, afkalving van de verzorgingsstaat, groeiende angst en onzekerheid, en groeiende tweedeling in de samenleving zijn maatschappelijke ontwikkelingen met een veel grotere sociale en economische impact. Daarover lezen we niets in het collegeakkoord! In hoeverre gaat het ‘anders denken, samen doen’ van de coalitie daar een oplossing voor bieden?

Wat staat er verderop over de drie decentralisaties? Bij het kopje over participatie gaat het alleen over de tegenprestatie en de verwachting dat een uitkeringsgerechtigde zichzelf inspant om een plek te verwerven. Niets over de rol die de gemeente bij het creëren van werkgelegenheid, werkervaringsplaatsen en stageplaatsen kan vervullen. Niets over de taak van de gemeente bij het voorkomen dat mensen  en gezinnen in het middenveld hun bestaanszekerheid verliezen, verarmen en in sociaal isolement terecht komen. Daarvoor is meer nodig dan het aanbieden van vrijwilligerswerk en een taalcursus.

Onder het kopje ‘zorg’ is jullie  eerste punt de inrichting van de openbare ruimte. Jullie tweede tevens laatste punt hierbij is dat jullie het zelfstandig blijven wonen wilt bereiken door afspraken te maken over het niveau van de zorg en door versterkte participatie van ouderen in buurtgericht werken. Het zelfstandig blijven wonen is jullie ultieme doel. Wat een naïviteit en gebrek aan diepgang. En onder het kopje ‘jeugdzorg en passend onderwijs’ gaat de ambitie niet verder dan dat de gemeente ‘een actieve rol gaat spelen bij de afstemming tussen deze beide beleidsvelden’.

Het is gewoon niet ons akkoord, we kunnen hier uren over debatteren. Dat gaan we niet doen, of laten we dat maar een andere keer doen. Daarom één vraag, ik citeer uit jullie akkoord: beleidsmatig uitgangspunt 4 luidt:

In Wageningen hoeft niemand in armoede te leven en de armoedeval wordt tegengegaan. Doel is ontkokering, integraliteit en maatwerk, waarbij de bestaande regelingen als vangnet/ondergrens in stand blijven. Het proces moet zorgvuldig worden aangepakt.

Is jullie doel wat betreft armoedebeleid echt ontkokering, integraliteit en maatwerk? De PvdA ziet dat als instrumenten. Ons doel is om ervoor te zorgen dat mensen en gezinnen uit de armoede komen en daardoor weer aansluiting vinden bij het middenveld van de samenleving. Dat gaat verder dan mensen op – een minimaal aanvaardbare – armoedegrens te laten balanceren. Graag jullie visie hierop.

Tenslotte, laatste opmerking over het beleidsakkoord: jullie hebben een avond gehouden waarbij Wageningers initiatieven konden presenteren aan de drie coalitiepartijen. Ik zie hiervan niets terug in het beleidsakkoord, niet eens als bijlage. Dat lijkt mij in tegenspraak met jullie bestuursakkoord waarin jullie duidelijk stellen dat je burgerinitiatieven belangrijk vindt.

Goed, wij weten wat de PvdA de komende vier jaar te doen staat. Luisteren naar mensen die zichzelf minder naar voren duwen. Ervoor zorgen dat mensen zonder werk kansen krijgen om werk te vinden. Ervoor zorgen dat minima aansluiting kunnen blijven vinden bij de samenleving. Kortom, ervoor zorgen dat de tweedeling tussen geluksvogels en pechvogels niet groeit maar krimpt.

Voorzitter, tot zover mijn bijdrage over het beleidsakkoord