Zondagbrief: Jeroen Dijsselbloem
Deze week presenteerde het Centraal Planbureau de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma’s. In een tijd van “alternatieve feiten” is dat zeer welkom. De PVV, 50Plus en de Partij voor de Dieren durfden de toets niet aan. Wat hebben ze te verbergen?
Ik zie de volgende trends in het dikke boekwerk (373 pagina’s) van het CPB:
- De lasten schuiven van burgers naar grote bedrijven en van inkomen naar vermogen, behalve bij de VVD en het CDA.
- De koopkracht stijgt voor alle categorieën (werkenden, uitkeringsgerechtigden en gepensioneerden) behalve bij de VVD, het CDA en de SGP waar minima en ouderen de rekening betalen.
- De werkgelegenheid verbetert structureel bij alle partijen behalve bij SP, SGP en het CDA.
- Iedereen trekt meer geld uit voor internationale samenwerking, behalve de VVD en voor Defensie, behalve de SP en DENK.
- Veel partijen verminderen het voordeel voor werkgevers om flex in plaats van vast in te huren, behalve het CDA en de SP (dat laatste geloofde ik eerst ook niet, maar het staat er echt op pagina 50).
- De ongelijkheid neemt helaas bij alle partijen (incl. D66) toe behalve bij PvdA, GL en SP.
Eén ding is duidelijk: de PvdA heeft de goede positie in al deze belangrijke trends. Ik kreeg over het CPB veel vragen. Twee dingen kwamen daarbij steeds terug. Ten eerste kunnen we het wel betalen? Ja, ook met de plannen van de PvdA houden we een begrotingsevenwicht en gaat de staatsschuld verder omlaag. Ten tweede, zijn we wel groen genoeg? Zeker. We sluiten kolencentrales, stimuleren openbaar vervoer en duurzame landbouw, en verbreden de milieubelastingen. We stoppen 10 miljard extra in de nieuwe Investeringsbank ten behoeve van de Energietransitie. We nemen extra maatregelen voor CO2-reductie zodat we in 2021 de doelstellingen halen en daarna zetten we verdere stappen op weg naar het einddoel, zoals ook in de Klimaatwet van PvdA en GroenLinks staat, voor 2050.
Het is wel zo dat Groenlinks veel radicaler is. Te radicaal. De prijs voor een gezin met anderhalve baan, die dagelijks moeten forenzen naar hun werk, is ongekend hoog. De vergoeding voor woonwerkverkeer verdwijnt en een hele hoge filebelasting komt er voor in de plaats. Dat gaat al snel richting de 500 euro per maand. Ook de opslag op de energierekening vertienvoudigt! En dat betekent nog eens 800 euro per jaar voor datzelfde gezin.
De duurzame economie moet niet iets voor de hoge inkomens alleen worden. Iedereen moet het kunnen meemaken. Wij gaan Nederland echt vooruit brengen. Dat kan nu de overheidsfinanciën op orde zijn gebracht en de werkloosheid daalt. Het gaat nu om de volgende stap. Waarbij we weer kunnen investeren in de toekomst, door extra geld voor het onderwijs en met de nieuwe investeringsbank. Een land met nieuwe, eerlijke spelregels. In de economie waar grote bedrijven weer gewoon netjes belasting gaan betalen, net als de bakker op de hoek. Waar we de verschillen tussen vast en flex verkleinen en het vaste contract weer perspectief geven. En tot slot iets wat in geen enkele doorrekening is te vatten: nieuwe spelregels in onze samenleving zodat we minder schreeuwen en beter naar elkaar luisteren.
We hebben nog drie en een halve week te gaan tot de verkiezingen. De keuzes van partijen zijn duidelijk. Het is meer dan ooit tijd voor de PvdA. Samen vooruit.
Met vriendelijke groeten.
Jeroen Dijsselbloem
