Betoog kadernota 2017

Waarde leden,

onderstaand delen wij met plezier het betoog van de fractie van de PvdA Wageningen bij de bespreking van de kadernota 2017 uitgesproken door Mathilde Maijer:

Beste voorzitter, collega’s, luisteraars.

Alle begin is moeilijk, is een spreekwoord dat niet op dit college van toepassing is. De laatste loodjes wegen het zwaarst, misschien. Beter is “Hardlopers zijn Doodlopers”. Waarmee ik wil zeggen: Ambities zijn prima maar wil je ze te snel realiseren dan heb je grote kans dat onderweg de één na de ander afhaakt en daardoor de eindstreep niet wordt gehaald. Dat is wel van toepassing op dit college

Ter voorbereiding van dit betoog lees ik ons betoog van vorig jaar, uitgesproken door Hans Teunisse, en dat ging over Samen Wageningen, Bereikbaarheid en 4-5 mei. Dat betoog had ik zo weer kunnen gebruiken vanavond. Blijkbaar verandert Wageningen niet zo snel. Het bereikbaarheidsdossier bijvoorbeeld speelt al vijftien jaar sinds wethouder Rick Eweg met de Ruggengraat kwam. Wat nog steeds een beter plan lijkt dan wat er nu ligt.

Hoe snel verandert Wageningen eigenlijk?

Ik lees over een molenaar in de middeleeuwen. Boeren kwamen bij hem om hun graan te laten malen. De prijs per mud had hij van zijn vader overgenomen, en die had hem nooit veranderd. Sterker nog, zijn zoon nam later de molen en dezelfde prijs over. 100 jaar lang ging de prijs om graan te laten malen niet omhoog. 100 jaar dezelfde prijs betekent dat je als kind het leven leert van je ouders, als je zelf groot bent het leven kent, en het vervolgens doorgeeft aan je eigen kinderen. Kennis die je eens hebt opgedaan blijft je leven lang waardevol.

Hoe anders is het nu. Ouderen hebben jongeren niets meer te bieden, ze lopen in al het nieuwe hopeloos achter, tenminste dat vindt de jeugd. De manier waarop de gemeente met de burgers communiceert verandert snel, maar niet iedereen kan daarin mee. Op initiatief van de PvdA is gegarandeerd dat Wageningen alle informatie en procedures ook niet-digitaal beschikbaar houdt, en ik ben daar blij mee. Deze week nog kwam mijn buurvrouw van 83 gefrustreerd naar me toe: ze was even naar het stadhuis gelopen om iets te vragen maar nee ze moet eerst via internet of telefonisch een afspraak maken. En dat terwijl ze zelf elke avond rotzooi uit de gracht opvist en daarvoor een grijpertje wou vragen. Nu heeft ze daar helemaal geen zin meer in. Maak systeem-veranderingen niet het leidend beginsel, maar laat ruimte voor het persoonlijk contact. Contact is van onschatbare waarde voor het gevoel van verbondenheid van burgers met de politiek en ambtenarij.

Ze vroeg zich ook af waar de familie Zwaan is gebleven, ze kon ze niet vinden, ouders en vijf jongen. Dat wou ze ook even weten, dus gaat ze naar het stadhuis. We hebben een rondje langs de gracht gelopen, het nieuwe Wallenpad zeg maar, en hebben de Zwanenfamilie gevonden. Dat Wallenpad, daar dienen we een motie voor in, dat vinden we een mooi initiatief uit de stad. Dat is wat Wageningers bezig houdt, niet deze kadernota, niet de schrijfgroepen bij Samen Wageningen en niet het Meerjarenperspectief Grondbedrijf.

Terug naar onze politiek hier in deze zaal. Vorig jaar heeft de PvdA op drie grote momenten tegengestemd: de kadernota, de begroting en bij het Sociaal Domein. Dat doen wij niet zo maar. De reden was dat we geen vertrouwen hadden of het college nog wel de juiste dingen deed en die tot een goed einde bracht. Nu vragen wij ons af: zijn er dit keer dingen anders? Kunnen we dit jaar wel instemmen?

Dit college is ambitieus. Zij wil op ruimtelijk gebied dingen die al jaren slepen afmaken, onze complimenten voor dat streven. Maar niet alles lukt: kijk naar de Golfbaan, Kirpestein, ons Stadion. We vragen ons af of dit college wel voldoende sturing geeft, wel voldoende de richting bepaalt en die richting dan ook blijft verdedigen. Het ongelukkige verloop van de Pandaparkeerplaats, Rondje Campus, twee onderwerpen waar dit college een keuze maakt die de meerderheid van de stad en van de raad niet wil. Dit college wil graag snel doorlopen, maar het lijkt ze niet uit te maken waarheen.

Daarnaast, de benadering om snel te realiseren verbeteringen als eerste op te pakken is goed, maar ze moeten wel samenhang hebben met het grote geheel. De verbeteringen aan ‘de straatjes’ zijn zo beperkt dat het in beeld en sfeer van de binnenstad geen merkbaar verschil oplevert. Zelfde met ‘actie steenbreek’; leuk om een ludieke inruilactie te organiseren, maar het effect zou groter zijn geweest als de actie onderdeel had uitgemaakt van een totaalplan inclusief onderdelen als afkoppelen, infiltratie en waterberging. Dat zou de mensen opvallen en een duidelijke stap vooruit zijn in de duurzaamheidsopgave.

We zien een college dat verstrikt raakt in de eigen ambities.

Onze grootste interesse en zorg zit op het Sociaal Domein. Ook op dat terrein veel ambitie, om het helemaal anders te doen, om van nul af opnieuw te beginnen, dus om zaken die nu best goed geregeld zijn weg te gooien. Wij hopen dat de stad in staat is voor het hele sociale domein een nieuw aanbod op te stellen in de paar weken die ze daarvoor hebben gekregen. Wij hopen dat er een geweldig programma uitrolt, en wij zien ook zeker dat het college goede bedoelingen heeft en er bovenop zit. Maar we vragen ons af of er een plan B is, wat we gaan doen als het niet lukt. Verdwijnen dan organisaties en voorzieningen zonder dat er een alternatief is? Wij spreken mensen die allang zijn afgehaakt, organisaties die ten einde raad zijn omdat ze niet weten hoe ze hun aanbod en expertise in dit schrijfproces in kunnen brengen en ambtenaren die geweldig werk doen maar ook maar een werkweek van 40 uur hebben. Samen met de stad is het allang niet meer. Is de ambitie niet te groot en is wel nagedacht over de beheersbaarheid van dit proces? We vragen het ons af.

Diezelfde ambitie zien we bij het ambtelijk reorganisatieproces. Het college wil de bezuiniging op de gemeentelijke organisatie gebruiken om tegelijk een cultuur- en structuurverandering door te voeren: meer verantwoordelijkheid lager in de organisatie. Een goed streven, maar het is te veel ineens, dat zie je bij zoveel organisaties: men wil van bovenaf te veel, te snel veranderen. Dat kan niet, je moet draagvlak creëren. Temporiseren van de reorganisatie ligt wat ons betreft voor de hand.

Samen Wageningen is ons grote sociale programma, dat niet alleen 31 miljoen euro’s, maar ook 38 duizend Wageningers betreft. Dit mag niet mislukken, daarvoor is de doelgroep te kwetsbaar. We hadden dan ook liever gezien dat na de eerste fase, het samen met de stad vaststellen van het beleidsprogramma, het schrijfproces anders was ingericht. Met meer oog voor de kwaliteiten van de organisaties die al jaren Samen Wageningen vormgeven, met fantastische medewerkers met hart voor hun mensen. Met oog voor wat de mensen nu hebben en waar ze tevreden over zijn.

Als eerste de logopedie. Vorig jaar dienden we hiervoor een motie in die het niet haalde. We zijn een jaar en geen stap verder. De logopedisten merken dat ze niet in de vakjes van de schrijftafels passen en vergeten zijn. De PvdA maakt via een motie 15.000 euro per jaar vrij om de logopedie in afgeslankte vorm weer aan het pakket Wageningse voorzieningen toe te voegen.

Tenslotte, motie nummer drie, de chronisch zieken: het wegstrepen van die regeling gaat ons aan het hart, maar we zien geen mogelijkheid dit in de kadernota terug te brengen. We roepen op om als er de komende maanden financiële meevallers zijn die nog in de begroting verwerkt worden, als eerste aan onze chronisch zieken te denken.

Voorzitter, tot zover.

(redactie: Roelof Naber)